آشنایی با صورت های مالی
آشنایی با مهم‌ترین ابزارهای مالی مدیریتی قسمت سوم : صورت‌های مالی اسنادی هستند که وضعیت مالی و عملکرد یک شرکت یا سازمان را در یک دوره زمانی مشخص نشان می‌دهند. این صورت‌ها برای تصمیم‌گیری‌های اقتصادی، تحلیل عملکرد و بررسی سلامت مالی شرکت بسیار مهم هستند. در ادامه به توضیح انواع اصلی صورت‌های مالی و اجزای آن‌ها می‌پردازم:
۱. ترازنامه (Balance Sheet)
ترازنامه وضعیت مالی یک شرکت را در یک زمان مشخص (مثلاً پایان سال مالی) نشان میدهد. این صورت مالی شامل سه بخش اصلی است:
- دارایی‌ها (Assets): منابع اقتصادی که شرکت در اختیار دارد و از آن‌ها برای ایجاد درآمد استفاده میکند. دارایی‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند:
- دارایی‌های جاری (مانند وجه نقد، حساب‌های دریافتنی، موجودی کالا)
- دارایی‌های غیرجاری (مانند املاک، ماشین‌آلات، سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت)
- بدهی‌ها (Liabilities): تعهدات شرکت به طلبکاران یا سایر طرف‌ها. بدهی‌ها نیز به دو دسته تقسیم می‌شوند:
- بدهی‌های جاری (مانند حساب‌های پرداختنی، وام‌های کوتاه‌مدت)
- بدهی‌های غیرجاری (مانند وام‌های بلندمدت)
- حقوق صاحبان سهام (Equity): سرمایه‌ای که مالکان شرکت در آن دارند. این بخش شامل مواردی مانند سرمایه اولیه، سود انباشته و ذخایر است.
معادله ترازنامه:
دارایی‌ها = بدهی‌ها + حقوق صاحبان سهام
۲. صورت سود و زیان (Income Statement)
این صورت مالی عملکرد مالی شرکت را در یک دوره زمانی مشخص (مثلاً یک سال یا یک فصل) نشان میدهد. صورت سود و زیان شامل موارد زیر است:
- درآمد (Revenue): مبالغی که شرکت از فروش محصولات یا خدمات به دست آورده است.
- هزینه‌ها (Expenses): هزینه‌هایی که شرکت برای کسب درآمد متحمل شده است (مانند هزینه مواد اولیه، حقوق کارکنان، هزینه‌های اداری).
- سود ناخالص (Gross Profit): تفاوت بین درآمد و هزینه‌های مستقیم (مانند هزینه تولید).
- سود عملیاتی (Operating Profit): سود ناخالص منهای هزینه‌های عملیاتی.
- سود خالص (Net Profit): سود عملیاتی منهای هزینه‌های غیرعملیاتی (مانند مالیات و بهره).
فرمول کلی:
سود خالص = درآمد – هزینه‌ها
۳. صورت جریان وجوه نقد (Cash Flow Statement)
این صورت مالی نشان میدهد که وجوه نقد شرکت در یک دوره زمانی چگونه وارد و خارج شده است. صورت جریان وجوه نقد به سه بخش تقسیم میشود:
- جریان وجوه نقد از فعالیت‌های عملیاتی (Operating Activities): وجوه نقدی که از فعالیت‌های اصلی شرکت (مانند فروش محصولات) ایجاد شده است.
- جریان وجوه نقد از فعالیت‌های سرمایه‌گذاری (Investing Activities): وجوه نقدی که برای خرید یا فروش دارایی‌های بلندمدت (مانند ماشین‌آلات) استفاده شده است.
- جریان وجوه نقد از فعالیت‌های تامین مالی (Financing Activities): وجوه نقدی که از طریق دریافت وام یا انتشار سهام وارد شرکت شده یا برای بازپرداخت بدهی‌ها و پرداخت سود سهام استفاده شده است.
۴. صورت تغییرات در حقوق صاحبان سهام (Statement of Changes in Equity)
این صورت مالی تغییرات در حقوق صاحبان سهام را در یک دوره زمانی نشان میدهد. مواردی مانند سود خالص، سود سهام پرداختی، افزایش سرمایه و تغییرات در ذخایر در این صورت مالی ثبت می‌شوند.
۵. یادداشت‌های همراه صورت‌های مالی (Notes to Financial Statements)
این بخش شامل توضیحات تکمیلی درباره روش‌های حسابداری، جزئیات حساب‌ها و سایر اطلاعاتی است که برای درک بهتر صورت‌های مالی ضروری است.
اهمیت صورت‌های مالی:
- تصمیم‌گیری: به سرمایه‌گذاران، مدیران و طلبکاران کمک میکند تا درباره شرکت تصمیم‌گیری کنند.
- تحلیل عملکرد: عملکرد مالی شرکت را در طول زمان نشان میدهد.
- شفافیت: اطلاعات مالی شرکت را به صورت شفاف و استاندارد ارائه میکند.
نحوه تهیه صورت های مالی:
برای درک بهتر منطق تشکیل صورت های مالی از چند مثال ساده بهره میبریم.فرض کنید برای شرکتی که تاسیس کرده ایم رخداد های مالی مختلفی به وقوع می پیوندد.قصد داریم گزارشی(هایی)تهیه کینم که اطلاعات مالی مهم را درباره وضعیت و عملکرد این شرکت ارائه دهد.این گزارش باید دو ویژگی داشته باشد: جامع و خلاصه.منظوراز جامع این است که تاثیر تمام رخدادهای مالی لحاظ و تمام اطلاعات مهم و مورد نیاز مدیران نیز ارائه شده است. در مثال های ابتدایی لزومی به استفاده از عناوین استاندارد حسابداری نیست.
مثال:
اطلاعات زیر مربوط به شرکت الف است.آن را به صورت گزارشی برای استفاده مدیران ارائه دهید.
مرحله1:سرمایه گذاری سهام داران شرکت به مبلغ 100 تومان برای تاسیس شرکت و واریز این مبلغ به حساب جاری بانک
مرحله2:خرید 20 تومان اثاثیه به صورت نقد
مرحله3:خرید 200 تومان کالا (50تومان نقد و 150 تومان نسیه)
هنگامی که سهام داران با مبلغ 100 تومان شرکتی تاسیس می کنند میتوانیم اطلاعات را به صورت زیر نشان دهیم:
سرمایه(آورده سهام داران) 100
بانک (موجودی حساب بانکی) 100
در مرحله دوم 20 تومان اثاثیه خریداری می شود.از آنجا که خرید به صورت نقدی انجام شده است،20تومان از موجودی بانک کسر میشود دقت کنید که مبلغ سرمایه بدون تغییر می ماند چرا که سرمایه نشان دهنده میزان آورده سهام داران است که با فعالیت های جاری همچون خرید و فروش کالا و اثاثیه تغییری نمیکند.
سرمایه (آورده سهام داران) 10
بانک (موجودی حساب بانکی) 80
اثاثیه 20
در مرحله سوم این شرکت به خرید 200 تومان کالا اقدام میکند و تنها 50 تومان آن را به صورت نقد میپردازد.این 50تومان از حساب بانکی کسر و 150 تومان خرید نسیه نیز به صورت بدهی ثبت میشود.
سرمایه(آورده سهام داران) 100
بانک(موجودی حساب بانکی) 30
اثاثیه 20
کالا 200
بدهی 150
گزارش بالا وضعیت شرکت را به صورت جامع و خلاصه نشان میدهد.این گزارش نشان میدهد که با شرکتی مواجه ایم که با سرمایه 100 تومان تاسیس شده است (آورده سهام داران)30تومان وجه نقد (در حساب بانکی)20 تومان اثاثیه و 200 تومان کالا دارد.علاوه بر این 150 تومان نیز بدهکار است.
در زیر یک مثال فرضی از ترازنامه یک شرکت را در قالب جدول ارائه می‌کنم. این ترازنامه برای یک شرکت فرضی به نام “شرکت نمونه ایرانی” در تاریخ ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ تهیه شده است.
ترازنامه شرکت نمونه ایرانی
تاریخ: ۲۹ اسفند ۱۴۰۲
(همه ارقام به میلیون ریال هستند)
| دارایی‌ها | مبلغ |
|---|---|
| دارایی‌های جاری | |
| – وجه نقد | ۵۰۰ |
| – حساب‌های دریافتنی | ۸۰۰ |
| – موجودی کالا | ۷۰۰ |
| جمع دارایی‌های جاری | ۲,۰۰۰ |
| دارایی‌های غیرجاری | |
| – ماشین‌آلات و تجهیزات | ۳,۰۰۰ |
| – زمین و ساختمان | ۲,۵۰۰ |
| جمع دارایی‌های غیرجاری | ۵,۵۰۰ |
| جمع کل دارایی‌ها | ۷,۵۰۰ |
| بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام | مبلغ |
|---|---|
| بدهی‌های جاری | |
| – حساب‌های پرداختنی | ۶۰۰ |
| – وام‌های کوتاه‌مدت | ۴۰۰ |
| جمع بدهی‌های جاری | ۱,۰۰۰ |
| بدهی‌های غیرجاری | |
| – وام‌های بلندمدت | ۲,۰۰۰ |
| جمع بدهی‌های غیرجاری | ۲,۰۰۰ |
| جمع کل بدهی‌ها | ۳,۰۰۰ |
| حقوق صاحبان سهام | |
| – سرمایه اولیه | ۳,۰۰۰ |
| – سود انباشته | ۱,۵۰۰ |
| جمع حقوق صاحبان سهام | ۴,۵۰۰ |
| جمع کل بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام | ۷,۵۰۰ |
توضیحات:
۱. دارایی‌ها:
- دارایی‌های جاری شامل منابعی هستند که در کوتاه‌مدت به وجه نقد تبدیل می‌شوند.
- دارایی‌های غیرجاری شامل منابع بلندمدت مانند ماشین‌آلات و زمین هستند.
۲. بدهی‌ها:
- بدهی‌های جاری شامل تعهداتی هستند که باید در کوتاه‌مدت پرداخت شوند.
- بدهی‌های غیرجاری شامل تعهدات بلندمدت مانند وام‌های بلندمدت هستند.
۳. حقوق صاحبان سهام:
- سرمایه اولیه نشان‌دهنده مبلغی است که سهامداران در شرکت سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
- سود انباشته نشان‌دهنده سودهایی است که شرکت در طول سال‌های گذشته کسب کرده و بین سهامداران توزیع نشده است.
تا اینجا ترازنامه و صورت سود و زیان را معرفی کرده ایم.قبل از ادامه بحث اصلی نیاز است که به تفاوت این دو صورت مالی با دقت بیشتری توجه کنیم ترازنامه و وصورت سود و زیان از دو جنبه اساسی متفاوت اند:
کارکرد: ترازنامه برای نشان دادن وضعیت مالی به کار میرود.وضعیت مالی به کار میرود.وضعیت مالی بدین معناست که چه داریم (دارایی) و از چه محلی(بدهی ها و حقوق صاحبان سهام )تامین کرده ایم.اما صورت سود و زیانبرای نشان دادن عملکرد به کار میرود.بدین معنا که با منابع در اختیار خود چه نتایجی را کسب کرده ایم (درآمد،هزینه وسود).
ماهیت متغیرها: نکته دوم درباره تفاوت این دو صورت مالی به تفاوت در ماهیت متغیرهای این دو گزارش میگردد.برای درک بهتر این مسئله به مثالی ساده توجه کنید.سیستمی را در نظر بگیرید که از یک لوله و یک منبع (تانکر) آب تشکیل شده است و آب از لوله به تانکر وارد و درآن ذخیره میشود.
در سیستم‌های دینامیکی و مدل‌سازی، متغیرها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:
۱. متغیرهای جریان (Flow Variables)
۲. متغیرهای وضعیت (Stock Variables)
این متغیرها معمولاً در نمودارهای علت و معلولی (Causal Loop Diagrams) یا نمودارهای جریان و ذخیره (Stock and Flow Diagrams) نمایش داده می‌شوند. در زیر یک شکل ساده برای نمایش این متغیرها ارائه می‌کنم:
شکل مفهومی متغیرهای جریان و وضعیت
+——————-+
| متغیر وضعیت |
| (Stock) |
| [ذخیره] |
+———+———+
^
|
+———+———+
| متغیر جریان |
| (Flow) |
| [ورودی/خروجی] |
+——————-+
توضیحات شکل:
۱. متغیر وضعیت (Stock):
- این متغیر نشان‌دهنده مقدار انباشته‌شده یک کمیت در یک زمان مشخص است.
- مثال: موجودی انبار، جمعیت، میزان آب در یک مخزن.
- در شکل بالا، مستطیل نشان‌دهنده متغیر وضعیت است.
۲. متغیر جریان (Flow):
- این متغیر نشان‌دهنده نرخ تغییرات متغیر وضعیت است.
- مثال: ورودی و خروجی آب به مخزن، میزان تولید یا فروش کالا.
- در شکل بالا، فلش نشان‌دهنده متغیر جریان است.
مثال عملی:
فرض کنید یک مخزن آب داریم:
- متغیر وضعیت: حجم آب در مخزن (لیتر).
- متغیر جریان: نرخ ورود آب به مخزن (لیتر بر دقیقه) و نرخ خروج آب از مخزن (لیتر بر دقیقه).
+——————-+
| حجم آب در مخزن |
| (Stock) |
+———+———+
^
|
+———+———+
| نرخ ورود آب |
| (Flow) |
+——————-+
|
+———+———+
| نرخ خروج آب |
| (Flow) |
+——————-+
در زیر یک نمونه ترازنامه (Balance Sheet) برای یک بانک به صورت اصولی و تخصصی ارائه شده است. ترازنامه یکی از صورت‌های مالی اساسی است که وضعیت مالی یک شرکت یا بانک را در یک تاریخ خاص نشان میدهد. ترازنامه بانک‌ها معمولاً ساختار خاصی دارد که با ترازنامه شرکت‌های دیگر متفاوت است، زیرا بانک‌ها به‌طور عمده با دارایی‌ها و بدهی‌های مالی سروکار دارند.
ترازنامه نمونه برای یک بانک
نام بانک: بانک نمونه
تاریخ ترازنامه: ۳۱/۱۲/۱۴۰۲
(همه ارقام به میلیارد ریال)
دارایی‌ها (Assets)
- دارایی‌های نقدی و شبه نقدی
- موجودی نقدی در صندوق: ۵۰۰
- سپرده‌های نزد بانک مرکزی: ۱,۲۰۰
- سپرده‌های نزد سایر بانک‌ها: ۸۰۰
جمع دارایی‌های نقدی و شبه نقدی: ۲,۵۰۰
- سپرده‌های سرمایه‌گذاری نزد بانک‌ها و مؤسسات مالی: ۱,۰۰۰
- اوراق بهادار قابل خرید و فروش: ۱,۵۰۰
- وام‌ها و تسهیلات اعطایی به مشتریان:
- وام‌های کوتاه‌مدت: ۳,۰۰۰
- وام‌های بلندمدت: ۵,۰۰۰
جمع وام‌ها و تسهیلات اعطایی: ۸,۰۰۰
- سایر دارایی‌ها:
- دارایی‌های ثابت (اموال، ماشین‌آلات و تجهیزات): ۱,۲۰۰
- دارایی‌های نامشهود: ۳۰۰
جمع سایر دارایی‌ها: ۱,۵۰۰
جمع کل دارایی‌ها: ۱۴,۵۰۰
بدهی‌ها (Liabilities)
- سپرده‌های مشتریان:
- سپرده‌های جاری: ۴,۰۰۰
- سپرده‌های پس‌انداز: ۳,۵۰۰
- سپرده‌های مدت‌دار: ۲,۵۰۰
جمع سپرده‌های مشتریان: ۱۰,۰۰۰
- تسهیلات دریافتی از بانک مرکزی و سایر بانک‌ها: ۱,۵۰۰
- سایر بدهی‌ها:
- بدهی‌های بلندمدت: ۱,۰۰۰
- بدهی‌های کوتاه‌مدت: ۵۰۰
جمع سایر بدهی‌ها: ۱,۵۰۰
جمع کل بدهی‌ها: ۱۳,۰۰۰
حقوق صاحبان سهام (Equity)
- سرمایه ثبت‌شده: ۱,۰۰۰
- سود انباشته: ۴۰۰
- ذخایر قانونی: ۱۰۰
جمع حقوق صاحبان سهام: ۱,۵۰۰
جمع کل بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام: ۱۴,۵۰۰
توضیحات:
- دارایی‌ها: نشان‌دهنده منابع اقتصادی بانک است که شامل نقدینگی، وام‌ها، اوراق بهادار و سایر دارایی‌ها میشود.
- بدهی‌ها: تعهدات بانک به مشتریان، بانک مرکزی و سایر مؤسسات مالی است.
- حقوق صاحبان سهام: نشان‌دهنده سرمایه‌گذاری سهامداران و سود انباشته بانک است.
این ترازنامه یک نمونه ساده‌شده است و در عمل ممکن است جزئیات بیشتری داشته باشد. همچنین، ارقام و اقلام می‌توانند بسته به نوع بانک و قوانین حسابداری متفاوت باشند.
در زیر یک نمونه ترازنامه (Balance Sheet) برای یک کارخانه ماشین‌سازی به صورت اصولی و تخصصی ارائه شده است. ترازنامه یکی از صورت‌های مالی اساسی است که وضعیت مالی یک شرکت را در یک تاریخ خاص نشان میدهد. ترازنامه شرکت‌های تولیدی مانند کارخانه‌های ماشین‌سازی معمولاً شامل دارایی‌های ثابت (مانند ماشین‌آلات و تجهیزات)، موجودی کالا و بدهی‌های مرتبط با تولید و فروش است.
ترازنامه نمونه برای یک کارخانه ماشین‌سازی
نام شرکت: کارخانه ماشین‌سازی نمونه
تاریخ ترازنامه: ۳۱/۱۲/۱۴۰۲
(همه ارقام به میلیارد ریال)
دارایی‌ها (Assets)
- دارایی‌های جاری (Current Assets):
- موجودی نقدی و بانکی: ۵۰۰
- حساب‌های دریافتنی (از مشتریان): ۱,۲۰۰
- موجودی مواد اولیه: ۸۰۰
- موجودی کالای در جریان ساخت: ۶۰۰
- موجودی کالای ساخته‌شده: ۷۰۰
جمع دارایی‌های جاری: ۳,۸۰۰
- دارایی‌های غیرجاری (Non-Current Assets):
- دارایی‌های ثابت (اموال، ماشین‌آلات و تجهیزات):
- هزینه تاریخی: ۵,۰۰۰
- استهلاک انباشته: (۱,۵۰۰)
خالص دارایی‌های ثابت: ۳,۵۰۰
- سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت: ۴۰۰
- دارایی‌های نامشهود (مثل حق اختراع و برند): ۳۰۰
جمع دارایی‌های غیرجاری: ۴,۲۰۰
- دارایی‌های ثابت (اموال، ماشین‌آلات و تجهیزات):
جمع کل دارایی‌ها: ۸,۰۰۰
بدهی‌ها (Liabilities)
- بدهی‌های جاری (Current Liabilities):
- حساب‌های پرداختنی (به تأمین‌کنندگان): ۱,۰۰۰
- تسهیلات مالی کوتاه‌مدت: ۵۰۰
- پیش‌دریافت از مشتریان: ۳۰۰
جمع بدهی‌های جاری: ۱,۸۰۰
- بدهی‌های غیرجاری (Non-Current Liabilities):
- تسهیلات مالی بلندمدت: ۲,۰۰۰
- ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان: ۲۰۰
جمع بدهی‌های غیرجاری: ۲,۲۰۰
جمع کل بدهی‌ها: ۴,۰۰۰
حقوق صاحبان سهام (Equity)
- سرمایه ثبت‌شده: ۲,۵۰۰
- سود انباشته: ۱,۲۰۰
- اندوخته قانونی: ۳۰۰
جمع حقوق صاحبان سهام: ۴,۰۰۰
جمع کل بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام: ۸,۰۰۰
توضیحات:
- دارایی‌های جاری: شامل منابعی است که در کمتر از یک سال به نقدینگی تبدیل می‌شوند، مانند موجودی نقدی، حساب‌های دریافتنی و موجودی کالا.
- دارایی‌های غیرجاری: شامل دارایی‌هایی است که در بلندمدت در اختیار شرکت قرار دارند، مانند ماشین‌آلات، تجهیزات و سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت.
- بدهی‌های جاری: تعهداتی هستند که باید در کمتر از یک سال تسویه شوند، مانند حساب‌های پرداختنی و تسهیلات کوتاه‌مدت.
- بدهی‌های غیرجاری: تعهدات بلندمدت شرکت، مانند وام‌های بلندمدت.
- حقوق صاحبان سهام: نشان‌دهنده سرمایه سهامداران و سود انباشته شرکت است.
این ترازنامه یک نمونه ساده‌شده است و در عمل ممکن است جزئیات بیشتری داشته باشد.
در زیر یک نمونه ترازنامه (Balance Sheet) برای یک شرکت هواپیمایی به صورت اصولی و تخصصی ارائه شده است. ترازنامه شرکت‌های هواپیمایی معمولاً شامل دارایی‌های بزرگی مانند هواپیماها، تجهیزات فرودگاهی و بدهی‌های مرتبط با خرید هواپیما و عملیات پروازی است.
ترازنامه نمونه برای یک شرکت هواپیمایی
نام شرکت: شرکت هواپیمایی نمونه
تاریخ ترازنامه: ۳۱/۱۲/۱۴۰۲
(همه ارقام به میلیارد ریال)
دارایی‌ها (Assets)
- دارایی‌های جاری (Current Assets):
- موجودی نقدی و بانکی: ۱,۰۰۰
- حساب‌های دریافتنی (از مشتریان و نمایندگی‌ها): ۱,۵۰۰
- موجودی قطعات یدکی و مواد مصرفی: ۸۰۰
- پیش‌پرداخت‌ها (مانند پیش‌پرداخت سوخت): ۳۰۰
جمع دارایی‌های جاری: ۳,۶۰۰
- دارایی‌های غیرجاری (Non-Current Assets):
- دارایی‌های ثابت:
- هواپیماها (هزینه تاریخی): ۱۰,۰۰۰
- استهلاک انباشته هواپیماها: (۳,۰۰۰)
خالص ارزش هواپیماها: ۷,۰۰۰ - تجهیزات فرودگاهی و تعمیرگاهی: ۲,۰۰۰
- استهلاک انباشته تجهیزات: (۵۰۰)
خالص ارزش تجهیزات: ۱,۵۰۰
- سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت: ۴۰۰
- دارایی‌های نامشهود (مثل حق امتیاز و برند): ۳۰۰
جمع دارایی‌های غیرجاری: ۹,۲۰۰
- دارایی‌های ثابت:
جمع کل دارایی‌ها: ۱۲,۸۰۰
بدهی‌ها (Liabilities)
- بدهی‌های جاری (Current Liabilities):
- حساب‌های پرداختنی (به تأمین‌کنندگان و پیمانکاران): ۱,۲۰۰
- تسهیلات مالی کوتاه‌مدت: ۸۰۰
- پیش‌دریافت از مشتریان (بلیط‌های فروخته‌شده): ۵۰۰
جمع بدهی‌های جاری: ۲,۵۰۰
- بدهی‌های غیرجاری (Non-Current Liabilities):
- تسهیلات مالی بلندمدت (وام‌های خرید هواپیما): ۵,۰۰۰
- ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان: ۳۰۰
جمع بدهی‌های غیرجاری: ۵,۳۰۰
جمع کل بدهی‌ها: ۷,۸۰۰
حقوق صاحبان سهام (Equity)
- سرمایه ثبت‌شده: ۳,۰۰۰
- سود انباشته: ۱,۵۰۰
- اندوخته قانونی: ۵۰۰
جمع حقوق صاحبان سهام: ۵,۰۰۰
جمع کل بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام: ۱۲,۸۰۰
توضیحات:
- دارایی‌های جاری: شامل منابعی است که در کمتر از یک سال به نقدینگی تبدیل می‌شوند، مانند موجودی نقدی، حساب‌های دریافتنی و پیش‌پرداخت‌ها.
- دارایی‌های غیرجاری: شامل دارایی‌هایی است که در بلندمدت در اختیار شرکت قرار دارند، مانند هواپیماها، تجهیزات فرودگاهی و سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت.
- بدهی‌های جاری: تعهداتی هستند که باید در کمتر از یک سال تسویه شوند، مانند حساب‌های پرداختنی و تسهیلات کوتاه‌مدت.
- بدهی‌های غیرجاری: تعهدات بلندمدت شرکت، مانند وام‌های بلندمدت برای خرید هواپیما.
- حقوق صاحبان سهام: نشان‌دهنده سرمایه سهامداران و سود انباشته شرکت است.
یک ستون‌بندی وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف مالی بر اساس اطلاعات ترازنامه و سایر صورت‌های مالی (مانند صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد) برای یک شرکت هواپیمایی ارائه شده است. این ستون‌بندی به شما کمک میکند تا وضعیت مالی شرکت را از جنبه‌های مختلف تحلیل کنید.
ستون‌بندی وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف مالی
| عنوان | وضعیت مالی (Financial Position) | عملکرد مالی (Financial Performance) | انعطاف مالی (Financial Flexibility) |
|---|---|---|---|
| تعریف | نشان‌دهنده توانایی شرکت در پرداخت بدهی‌ها و حفظ ثبات مالی است. | نشان‌دهنده توانایی شرکت در ایجاد سود و رشد درآمدها است. | نشان‌دهنده توانایی شرکت در تطبیق با تغییرات مالی و استفاده از فرصت‌ها است. |
| شاخص‌های کلیدی | – نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام (Debt to Equity) – نسبت جاری (Current Ratio) – نسبت آنی (Quick Ratio) | – سود خالص (Net Profit) – حاشیه سود خالص (Net Profit Margin) – بازده دارایی‌ها (ROA) – بازده حقوق صاحبان سهام (ROE) | – جریان نقدی عملیاتی (Operating Cash Flow) – نسبت پوشش بهره (Interest Coverage Ratio) – توانایی اخذ وام‌های جدید |
| مثال برای شرکت هواپیمایی | – نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام: ۷,۸۰۰ (بدهی) / ۵,۰۰۰ (حقوق صاحبان سهام) = ۱.۵۶ – نسبت جاری: ۳,۶۰۰ (دارایی جاری) / ۲,۵۰۰ (بدهی جاری) = ۱.۴۴ – نسبت آنی: (۳,۶۰۰ – ۸۰۰) / ۲,۵۰۰ = ۱.۱۲ | – سود خالص: فرضاً ۱,۰۰۰ میلیارد ریال – حاشیه سود خالص: (۱,۰۰۰ / ۱۰,۰۰۰) * ۱۰۰ = ۱۰% – ROA: (۱,۰۰۰ / ۱۲,۸۰۰) * ۱۰۰ = ۷.۸% – ROE: (۱,۰۰۰ / ۵,۰۰۰) * ۱۰۰ = ۲۰% | – جریان نقدی عملیاتی: فرضاً ۱,۵۰۰ میلیارد ریال – نسبت پوشش بهره: (سود قبل از بهره و مالیات / هزینه بهره) = ۱,۵۰۰ / ۳۰۰ = ۵ – توانایی اخذ وام: با توجه به نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام (۱.۵۶)، شرکت می‌تواند وام‌های جدید اخذ کند. |
| تحلیل | شرکت از نظر وضعیت مالی در وضعیت نسبتاً خوبی قرار دارد. نسبت جاری و آنی بالای ۱ نشان‌دهنده توانایی پرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت است. نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام (۱.۵۶) نشان‌دهنده سطح متوسط بدهی است. | شرکت از نظر عملکرد مالی موفق بوده است. حاشیه سود خالص ۱۰% و بازده حقوق صاحبان سهام ۲۰% نشان‌دهنده سودآوری خوب شرکت است. | شرکت از انعطاف مالی خوبی برخوردار است. جریان نقدی عملیاتی مثبت و نسبت پوشش بهره بالا (۵) نشان‌دهنده توانایی شرکت در مدیریت بدهی‌ها و تطبیق با تغییرات است. |
توضیحات:
- وضعیت مالی:
- نشان‌دهنده توانایی شرکت در پرداخت بدهی‌ها و حفظ ثبات مالی است.
- شاخص‌هایی مانند نسبت جاری، نسبت آنی و نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام برای تحلیل این بخش استفاده می‌شوند.
- عملکرد مالی:
- نشان‌دهنده توانایی شرکت در ایجاد سود و رشد درآمدها است.
- شاخص‌هایی مانند سود خالص، حاشیه سود خالص، بازده دارایی‌ها (ROA) و بازده حقوق صاحبان سهام (ROE) برای تحلیل این بخش استفاده می‌شوند.
- انعطاف مالی:
- نشان‌دهنده توانایی شرکت در تطبیق با تغییرات مالی و استفاده از فرصت‌ها است.
- شاخص‌هایی مانند جریان نقدی عملیاتی، نسبت پوشش بهره و توانایی اخذ وام‌های جدید برای تحلیل این بخش استفاده می‌شوند.
ترازنامه وضعیت مالی شرکت را در یک زمان مشخص نشان میدهد و شامل دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام است. صورت سود و زیان عملکرد شرکت را در یک دوره زمانی مشخص می‌سنجد و درآمدها، هزینه‌ها و سود خالص را نمایش میدهد. صورت جریان وجوه نقد نیز ورود و خروج وجوه نقد را از فعالیت‌های عملیاتی، سرمایه‌گذاری و تأمین مالی نشان میدهد. در کنار این‌ها، متغیرهای جریان (Flow) و وضعیت (Stock) در مدل‌سازی سیستم‌های دینامیکی استفاده می‌شوند، به‌طوری که متغیرهای وضعیت نشان‌دهنده مقادیر انباشته‌شده (مانند موجودی انبار) و متغیرهای جریان نشان‌دهنده نرخ تغییرات (مانند ورود و خروج کالا) هستند. این مفاهیم در کنار هم به درک بهتر عملکرد مالی و دینامیک سیستم‌ها کمک می‌کنند.
این مطلب در واحد تولید محتوای سایت کمپانی هنر من و با نظارت دکتر ابوذرجاویدمهرنیا به رشته تحریر در آمده و شامل قانون کپی رایت میباشد استفاده از این مطلب چه به صورت رونوشت یا استفاده جزئی و یا موردی فقط با ذکر منبع مجاز میباشد،
با آرزوی موفقیت برای شما در این راه جذاب.
